২২-২৩ অক্টোবৰত অনুষ্ঠিত হ’বলগীয়া ১৬ সংখ্যক ব্ৰিকছ সন্মিলনত অংশগ্ৰহণৰ বাবে ৰাছিয়া ভ্ৰমণ কৰিব ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী নৰেন্দ্ৰ মোদীয়ে । বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে কয় যে মোদীয়ে ব্ৰিকছৰ সদস্য দেশৰ সৈতে দ্বিপাক্ষিক বৈঠকতো মিলিত হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে । অৱশ্যে চীনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি জি জিনপিঙৰ সৈতে প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীয়ে বৈঠকত মিলিত হ’ব নে নহয় সেয়া স্পষ্ট হোৱা নাই । চলিত বৰ্ষৰ জুলাই মাহত অনুষ্ঠিত হোৱা ২২ সংখ্যক ভাৰত-ৰাছিয়া বাৰ্ষিক সন্মিলনৰ পিছত এয়া প্ৰধানমন্ত্ৰী মোদীৰ দ্বিতীয়টো ৰাছিয়া ভ্ৰমণ । ইয়াৰ পৰাই বুজা যায় যে ভাৰতে ব্ৰিকছক কিমান গুৰুত্ব দিয়ে ।
ব্ৰিকছ হৈছে ব্ৰাজিল, ৰাছিয়া, ভাৰত, চীন আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাক সামৰি লোৱা এক অনানুষ্ঠানিক গোট । ২০০১ চনত বিশ্লেষক জিম অ’নিলে ব্ৰাজিল, ৰাছিয়া, ভাৰত আৰু চীনৰ আৰম্ভণিৰ আখৰৰ পৰা ব্ৰিক শব্দটোৰ উদ্ভাৱন কৰে । এই কাৰ্যকাল গ্ৰহণ কৰা প্ৰথমখন ব্ৰিক শীৰ্ষ সন্মিলন ২০০৯ চনৰ ১৬ জুনত ৰাছিয়াৰ য়েকাটেৰিনবাৰ্গত অনুষ্ঠিত হৈছিল । দ্ৰুতগতিত বৃদ্ধি পোৱা উন্নয়নশীল দেশসমূহক একত্ৰিত কৰি পশ্চিমীয়া শক্তিসমূহৰ আধিপত্য প্ৰতিহত কৰিবলৈ ইয়াক গঠন কৰা হৈছিল ।
ব্ৰিকছৰ সম্প্ৰসাৰণ অহৰহ হৈ আহিছে-
এই গোটত দক্ষিণ আফ্ৰিকাই যোগদান কৰাৰ লগে লগে ২০১০ চনত ই ব্ৰিকছত পৰিণত হয় । চলিত বছৰত আৰু পাঁচ নতুন সদস্যইও এই গোটত যোগদান কৰিছে – ইজিপ্ত, ইথিওপিয়া, ইৰাণ, চৌদি আৰব আৰু সংযুক্ত আৰব আমিৰশ্বাহী । ব্ৰিকছত অন্তৰ্ভুক্ত দেশসমূহৰ জনসংখ্যা প্ৰায় ৩.৫ বিলিয়ন, যিটো বিশ্বৰ জনসংখ্যাৰ ৪৫ শতাংশ । ইয়াৰ সদস্য দেশসমূহৰ মুঠ অৰ্থনীতিৰ মূল্য ২৮.৫ ট্ৰিলিয়ন ডলাৰতকৈও অধিক, যিটো বিশ্ব অৰ্থনীতিৰ ২৮ শতাংশ ।
ইৰাণ, চৌদি আৰব আৰু ইউ এ ই ব্ৰিকছৰ সদস্য হোৱাৰ লগতে এই গোটৰ দেশসমূহে বিশ্বৰ ৪৪ শতাংশ খাৰুৱা তেল উৎপাদন কৰি আছে । এই গোটটো ভূ-অৰ্থনৈতিক গাঁথনিৰ পৰা ভূ-ৰাজনৈতিক শক্তিলৈ পৰিণত হৈছে । শেহতীয়াকৈ ব্লকটোৰ সম্প্ৰসাৰণত এই কথা দেখা যায় । ব্ৰিকছৰ লক্ষ্য হৈছে এক মুকলি, স্বচ্ছ, সৰ্বাংগীন আৰু বৈষম্যহীন বহুপক্ষীয় বাণিজ্য ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা । ব্ৰিকছে ডলাৰৰ বাহিৰে আন এটা অংশীদাৰী মুদ্ৰাৰ সম্ভাৱনাৰ কথাও কয় ।
ভাৰতৰ বাবে ব্ৰিকছৰ গুৰুত্ব-
ফাৰ্ষ্টপোষ্টৰ প্ৰতিবেদন অনুসৰি ভাৰত ব্ৰিকছৰ দৰে বিশ্বব্যাপী মঞ্চৰ প্ৰতি দায়বদ্ধ । ভাৰতে ‘এখন বহুমেৰু বিশ্ব’ৰ কথা কৈছে য’ত পশ্চিমীয়া দেশসমূহে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ব্যৱস্থাত আধিপত্য বিস্তাৰ নকৰে । ২০২৩ চনত ব্ৰিকছৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰীসকলৰ বৈঠকত ভাৰতৰ বৈদেশিক মন্ত্ৰী জয়শংকৰে কৈছিল যে ব্ৰিকছে স্বীকাৰ কৰিব লাগে যে বিশ্ব বহুমেৰু আৰু পুৰণি দৃষ্টিভংগীয়ে নতুন পৰিস্থিতিৰ সমাধান নকৰে । ভাৰতে বিশ্ব মঞ্চত নিজৰ স্থিতি বৃদ্ধিৰ বাবে ব্ৰিকছকে ধৰি বহুপক্ষীয় মঞ্চৰ ব্যৱহাৰ কৰিছে ।
ইনষ্টিটিউট ফৰ ছিকিউৰিটি এণ্ড ডেভেলপমেণ্ট পলিচিৰ ষ্টকহ’ম চেণ্টাৰ ফৰ চাউথ এছিয়ান এণ্ড ইণ্ডো-পেচিফিক এফেয়াৰ্ছৰ মুৰব্বী জগন্নাথ পাণ্ডাই কয় যে ভাৰতে ব্ৰিকছ আৰু ইয়াৰ সম্প্ৰসাৰণক পশ্চিম এছিয়াৰ বাহিৰত নিজৰ অৰ্থনৈতিক সম্প্ৰসাৰণক বহুমেৰু ভিত্তি হিচাপে লয় । ব্ৰিকছৰ কূটনীতিয়ে ভাৰতৰ মূল স্বাৰ্থ – শক্তি সুৰক্ষা, সন্ত্ৰাসবাদ আৰু জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ লগত খাপ খোৱা উন্নয়নৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে ।
ব্ৰিকছ আৰু অৰ্থনৈতিক নিৰাপত্তা-
ব্ৰিকছে ক্ৰমবৰ্ধমান অগতানুগতিক নিৰাপত্তাজনিত ভাবুকিৰ সৈতে মোকাবিলা কৰিবলৈ আৰু অৰ্থনৈতিক নিৰাপত্তাক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ বিচাৰে । এইবোৰে ভাৰতৰ স্বাৰ্থৰ প্ৰতিফলন ঘটায়, য’ত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি (আই এম এফ), বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা (ডব্লিউ টি অ’), ৰাষ্ট্ৰসংঘ আৰু ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ নিৰাপত্তা পৰিষদৰ দৰে বহুপক্ষীয় মঞ্চত সংস্কাৰ কৰাও অন্তৰ্ভুক্ত আছে । ভাৰতৰ বাবে ব্ৰিকছে বিশ্বব্যাপী নেতৃত্বৰ আকাংক্ষাক প্ৰসাৰিত কৰাৰ লগতে পশ্চিমৰ কৌশলগত স্বায়ত্তশাসন আৰু বহুমেৰু দৃষ্টিভংগীক প্ৰসাৰিত কৰাৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে ।
