ভূগোলত স্নাতক সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত কেৰিয়াৰৰ বিকল্প কি ?
ভূগোল ইংৰাজীত যাক জিঅ’গ্ৰাফী বুলি কোৱা হয় কেৱল মানচিত্ৰ পঢ়া বা মানচিত্ৰ বনোৱাতে সীমাবদ্ধ নহয় । এই বিষয়টো পৃথিৱী, পৰিৱেশ, মানৱ সভ্যতা, দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা আৰু নগৰ উন্নয়নৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বিশ্ব নীতিলৈকে বহু ক্ষেত্ৰত উপযোগী । গতিকে ভূগোলত স্নাতক সম্পূৰ্ণ কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ কেৰিয়াৰৰ বিকল্পও যথেষ্ট বৈচিত্ৰময় । বৰ্তমান জি আই এছ (Geographic Information System), ৰিম’ট চেন্সিং, নগৰ পৰিকল্পনা আদি নতুন খণ্ডত ভূগোল বিষয়ত শিক্ষিত যুৱক-যুৱতীসকলৰ বিপুল চাহিদা আছে ।
চৰকাৰী চাকৰিৰ পৰা গৱেষণা আৰু শিক্ষকতালৈকে ভূগোলত স্নাতকসকলৰ গুৰুত্ব বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি পাইছে । বহু সময়ত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ মনত প্ৰশ্ন থাকে যে ভূগোলত বি এ বা বি এছ চি উতীৰ্ণ হোৱাৰ পিছত কি কৰিব, স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিব নে পোনপটীয়াকৈ চাকৰি বিচাৰিব ? যদি আপোনাৰ ইচ্ছা গৱেষণা, বিশ্ববিদ্যালয়ৰ প্ৰবক্তা বা UPSC ঐচ্ছিক তেন্তে স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী এটা উত্তম বিকল্প । যদি আপুনি যিমান পাৰে সোনকালে চাকৰি এটা পাব বিচাৰে, তেন্তে দক্ষতা ভিত্তিক কিছুমান পাঠ্যক্ৰম কৰি আপুনি এটা ভাল ব্যক্তিগত বা চৰকাৰী চাকৰি পাব পাৰে ।
যদি আপুনি একাডেমিক বা ৰিচাৰ্চ লাইনত যাব বিচাৰে তেন্তে ভূগোলত এম এ বা এম এছ চি ডিগ্ৰী সম্পূৰ্ণ কৰিব পাৰে । স্নাতকোত্তৰ কৰাৰ পিছত UGC-NET/JRF ৰ যোগ্যতা অৰ্জন কৰি কলেজ বা বিশ্ববিদ্যালয়ত প্ৰবক্তা হ’ব পাৰে । ইয়াৰ উপৰিও স্নাতকোত্তৰ শিক্ষাই বিষয়টোৰ ওপৰত আপোনাৰ দখল শক্তিশালী কৰে, যাৰ ফলত ইউ পি এছ চি, ৰাজ্যিক পি চি এছ বা অন্যান্য প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাত ভূগোলক ঐচ্ছিক বিষয় হিচাপে লোৱাটো সহজ হৈ পৰে । এই বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ কৰাৰ পিছত পি এইচ ডি বা ৰিচাৰ্চ ফেল’শ্বিপৰ দুৱাৰো খোল খায় ।
ভূগোলত স্নাতকসকলৰ বাবে ইউ পি এছ চিৰ অসামৰিক সেৱা, ৰাজ্যিক লোকসেৱা আয়োগ, এছ এছ চি চি জি এল, ৰেলৱে, বেংকিং আদি পৰীক্ষাৰ বিকল্প আছে । ইয়াৰ বাহিৰেও বন বিভাগ, দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষ, টাউন প্লেনিং আদি বিভাগত চাৰ্ভেয়ৰ বা কাৰ্টোগ্ৰাফাৰৰ দৰে পদত নিযুক্তি লাভ কৰিব পাৰে । বহু ৰাজ্যত ভূগোলত স্নাতকসকলক ৰাজহ বা বসতি জৰীপৰ বাবে অগ্ৰাধিকাৰ দিয়া হয় । গতিকে যদি আপুনি প্ৰতিযোগিতামূলক পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলাইছে তেন্তে বি এ/বি এছ চিৰ পিছতো ভাল বিকল্প আছে ।
ব্যক্তিগত খণ্ডত সুযোগ-
ভূগোল অধ্যয়ন কৰা ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে জি আই এছ বিশ্লেষক, ৰিম’ট চেন্সিং বিশেষজ্ঞ, নগৰ পৰিকল্পনাকাৰী, পৰিৱেশ পৰামৰ্শদাতা আদি চাকৰিৰ ভূমিকাত বৃহৎ সংখ্যক কাম কৰি আছে । ইয়াৰ বাবে ArcGIS, QGIS, Remote Sensing Tools আদি কাৰিকৰী দক্ষতা শিকিব লাগিব । গুগল মেপছ, হিয়েৰ মেপছৰ দৰে কোম্পানীয়েও ফিল্ড চাৰ্ভেয়ৰ আৰু জিঅ’ডাটা এনালাইষ্ট নিয়োগ কৰে । দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা বা নগৰ উন্নয়ন প্ৰকল্পৰ ক্ষেত্ৰতো এন জি অ’সমূহে ভাল চাকৰিৰ সুযোগ প্ৰদান কৰে ।
লগতে পঢ়ক : আই আই এমৰ পৰা এম বি এ কৰিব বিচাৰে নেকি ? জানক ষ্টেপ বাই ষ্টেপ নামভৰ্তি প্ৰক্ৰিয়া