বাংলাদেশৰ অভ্যুত্থানৰ প্ৰায় চাৰি মাহৰ পাছত দেশৰ অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰে প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰী শ্বেখ হাছিনাক প্ৰত্যাৰ্পণৰ দাবী জনাইছে । অৱশ্যে ভাৰতে প্ৰত্যাৰ্পণৰ অনুৰোধক গুৰুত্বসহকাৰে গ্ৰহণ নকৰে । ইয়াৰ বিপৰীতে ভাৰতে বাংলাদেশৰ অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰক খোজা ধৰণেৰে সঁহাৰি দিয়াৰ পৰিকল্পনা কৰিছে । ভাৰতে এতিয়া মানি লৈছে যে কানাডাৰ দৰে বাংলাদেশৰ অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰৰ অধীনত দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কক পুনৰ শুদ্ধ পথলৈ অনাৰ সকলো প্ৰচেষ্টাৰ কোনো ইতিবাচক ফলাফল পোৱা নাযাব ।
২০১৬ চনত দুয়োখন দেশৰ মাজত স্বাক্ষৰিত প্ৰত্যাৰ্পণ চুক্তিৰ বিধান অনুসৰি ৰাজনৈতিক কাৰণত অভিযোগৰ সৈতে জড়িত গোচৰত প্ৰত্যাৰ্পণৰ অনুৰোধ নাকচ কৰাৰ অধিকাৰ আছে । বাংলাদেশে হাছিনাক প্ৰত্যাৰ্পণৰ বাবে কূটনৈতিক নোট (নোট ভাৰ্বেল) প্ৰেৰণ কৰাৰ সন্দৰ্ভত চৰকাৰী সূত্ৰই কয় যে প্ৰাক্তন প্ৰধানমন্ত্ৰীগৰাকীক প্ৰত্যাৰ্পণৰ কোনো প্ৰশ্নই উত্থাপন হোৱা নাই । অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰৰ এই নেতিবাচক মনোভাৱে দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কত আৰু অধিক তিক্ততা বৃদ্ধি কৰিব । এই অনুৰোধৰ পিছত স্পষ্ট হৈ পৰিছে যে বাংলাদেশৰ অন্তৱৰ্তীকালীন চৰকাৰে ভাৰতে নিজৰ নিৰ্দিষ্ট উদ্দেশ্য পূৰণৰ বাবে দ্বিপাক্ষিক সম্পৰ্কক পুনৰ শুদ্ধ পথলৈ অনাৰ প্ৰচেষ্টাক মানি লোৱা নাই ।
কোনো নিৰ্দিষ্ট সময়সীমা উল্লেখ কৰা হোৱা নাই-
২০১৬ চনত দুয়োখন দেশৰ মাজত স্বাক্ষৰিত প্ৰত্যাৰ্পণ চুক্তিৰ ক্ষেত্ৰত ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত কেইবাটাও বিধানৰ আশ্ৰয় লৈ ভাৰতে বাংলাদেশৰ অনুৰোধ নাকচ কৰাৰ অধিকাৰ আছে । সূত্ৰটোৱে জনোৱা মতে, প্ৰত্যাৰ্পণ চুক্তিত অনুৰোধ লাভ কৰাৰ পিছত মানি চলাৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সময়সীমাৰ উল্লেখ কৰা হোৱা নাই । এনে পৰিস্থিতিত ভাৰতে অনুৰোধৰ প্ৰতি সঁহাৰি নিদিয়াকৈ এই বিষয়টো অনিৰ্দিষ্টকাললৈ টানিব পাৰে ।
প্ৰত্যাৰ্পণৰ অনুৰোধ নাকচ হ’ব পাৰে-
২০১৬ চনত দুয়োখন দেশৰ মাজত স্বাক্ষৰিত প্ৰত্যাৰ্পণ চুক্তিত কেইবাটাও বিধান আছে । ইয়াৰে এটা বিধানত উল্লেখ আছে যে যিজন ব্যক্তিৰ প্ৰত্যাৰ্পণৰ বাবে অনুৰোধ কৰা হৈছে তেওঁৰ বিৰুদ্ধে যদি ন্যায়িক প্ৰক্ৰিয়াৰ স্বাৰ্থত আৰু সদিচ্ছাৰে কৰা অভিযোগ নাকচ হয়, তেন্তে অনুৰোধ নাকচ কৰা হ’ব পাৰে । সন্ধি অনুসৰি প্ৰত্যাৰ্পণৰ বিষয়টো কোনো ৰাজনৈতিক উদ্দেশ্যৰ সৈতে জড়িত হ’ব নালাগে । ঢাকাস্থিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় অপৰাধ কৰ্তৃপক্ষই হাছিনাৰ বিৰুদ্ধে মানৱতাৰ বিৰুদ্ধে অপৰাধ আৰু গণহত্যাৰ অভিযোগত ৱাৰেণ্ট জাৰি কৰিছে । তেওঁ দেশ এৰি যাবলগীয়া পৰিস্থিতিৰ উদ্ধৃতি দি ভাৰতে প্ৰত্যাৰ্পণৰ অনুৰোধক ৰাজনৈতিক বিষয় বুলি অভিহিত কৰি নাকচ কৰিব পাৰে ।
ভাৰতে তাৎক্ষণিক উত্তৰ দিয়াৰ পৰা বিৰত থাকিব-
প্ৰত্যাৰ্পণৰ অনুৰোধ নাকচ কৰাটোৱেই শেষ বিকল্প বুলি সূত্ৰটোৱে জনায় । যিহেতু প্ৰত্যাৰ্পণ চুক্তিৰ অধীনত অনুৰোধ লাভ কৰাৰ পিছত ইয়াক কাৰ্যকৰী কৰাৰ কোনো নিৰ্দিষ্ট সময়সীমা নাই । এনে পৰিস্থিতিত ভাৰতে এই বিষয়টো দীৰ্ঘদিনলৈ ওলোমাই ৰাখিব পাৰে । বাংলাদেশক তাৎক্ষণিক সঁহাৰি দিয়াৰ পৰিৱৰ্তে ভাৰতে এই পথ গ্ৰহণ কৰিব । যদি হাছিনা আন এখন দেশলৈ যায় তেন্তে বিতৰ্কৰ অন্ত পৰিব ।
