ইৰাণ আৰু ইজৰাইলৰ সংঘৰ্ষই সমগ্ৰ বিশ্বতে উত্তেজনা বৃদ্ধি কৰিছে । ৰাছিয়া-ইউক্ৰেইন আৰু তাৰ পিছত ইজৰাইল-হামাছৰ মাজত হোৱা যুদ্ধৰ পিছত, এতিয়া এই যুদ্ধৰ প্ৰভাৱ সকলো দেশৰ শ্বেয়াৰ বজাৰৰ পৰা খাৰুৱা তেলৰ মূল্য বৃদ্ধিৰ ৰূপত দৃশ্যমান হৈছে । আশংকা কৰা হৈছে যে যদি দুয়োখন দেশতে দীৰ্ঘদিন ধৰি উত্তেজনা আৰু যুদ্ধ চলি থাকে, তেন্তে বিশ্বব্যাপী যোগান শৃংখলা প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে আৰু সকলো দেশ প্ৰভাৱিত হ’ব পাৰে । যদি আমি ভাৰতৰ কথা কওঁ, তেন্তে দুয়োখন দেশৰ সৈতে ভাৰতৰ এক বৃহৎ বাণিজ্য আছে আৰু যদি আমদানি প্ৰভাৱিত হয়, তেন্তে মুদ্ৰাস্ফীতি বৃদ্ধি হোৱাৰ আশংকা আছে । জানো আহক ভাৰতে ইৰাণ আৰু ইজৰাইলৰ পৰা কি আমদানি কৰে আৰু ভাৰতে এই দুখন দেশলৈ কি ৰপ্তানি কৰে-
খাৰুৱা তেলৰ বৰ্ধিত মূল্যই উদ্বেগ বৃদ্ধি কৰিছে-
মধ্য প্ৰাচ্যত উত্তেজনাই বিশ্বৰ চিন্তা বৃদ্ধি কৰিছে । ইয়াৰ কাৰণ হৈছে সমগ্ৰ বিশ্বতে ইয়াৰ পৰা খাৰুৱা তেল আমদানি কৰা হয় । ভাৰত হৈছে খাৰুৱা তেলৰ বিশ্বৰ তৃতীয় সৰ্ববৃহৎ উপভোক্তা আৰু ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তাৰ ৮৫ শতাংশতকৈঅধিক পূৰণ কৰাৰ বাবে আমদানিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল । ভাৰতে ইৰাণৰ পৰা ইয়াৰ খাৰুৱা তেলৰ এটা বৃহৎ অংশ লয় । অৱশ্যে, ইৰাণৰ পৰা খাৰুৱা তেলৰ আমদানি হ্ৰাস পাইছে, কিন্তু যদি যোগানত ব্যাঘাত জন্মে, তেন্তে দেশখনত পেট্ৰ’ল-ডিজেলৰ মূল্যৰ ওপৰত প্ৰভাৱ দেখা যাব ।
পূৰ্বৱৰ্তী তথ্যলৈ লক্ষ্য কৰিলে দেখা যায় যে, ২০১৪-১৫ বিত্তীয় বৰ্ষত ভাৰত-ইৰাণ বাণিজ্য আছিল ১৩.১৩ বিলিয়ন ডলাৰ, যাৰ ভিতৰত ৮.৯৫ বিলিয়ন ডলাৰ ভাৰতীয় আমদানি আছিল আৰু ৪ বিলিয়ন ডলাৰৰ অধিক আছিল খাৰুৱা তেল । কিন্তু, ২০১৯-২০ বিত্তীয় বৰ্ষত ইৰাণৰ সৈতে ভাৰতৰ বাণিজ্যত তীব্ৰ হ্ৰাস দেখা গৈছে । খাৰুৱা তেলৰ আমদানি, মুখ্যতঃ, ২০২৮-১৯ বৰ্ষত ১.৪ বিলিয়ন ডলাৰলৈ হ্ৰাস পাইছে, যি পূৰ্বৰ বিত্তীয় বৰ্ষত ১৩.৫৩ বিলিয়ন ডলাৰ আছিল ।
তথ্য অনুসৰি, ইৰাণ হৈছে বিশ্বৰ চতুৰ্থ সৰ্ববৃহৎ তেল উৎপাদক আৰু মধ্য প্ৰাচ্যৰ এক নম্বৰ উৎপাদক । ইৰাণে ২০২৩ চনত প্ৰতিদিনে ২.৪ নিযুত বেৰেল খাৰুৱা তেল উৎপাদন কৰিছিল । দেশখনে উৎপাদনৰ প্ৰায় আধা আন দেশক বিক্ৰী কৰে আৰু আটাইতকৈ ডাঙৰ ক্ৰেতা হৈছে চীন । ইৰাণত ১০ টা বৃহৎ তেল শোধনাগাৰ আছে, যাৰ ভিতৰত মাত্ৰ তিনিটাতে প্ৰতিদিনে ৩৭০,০০০ বেৰেল উৎপাদন হয় ।
ইৰাণৰ পৰা খাৰুৱা তেলৰ উপৰিও এই সামগ্ৰীবোৰ আমদানি কৰা হয়-
কেৱল খাৰুৱা তেলেই নহয়, ভাৰতে ইৰাণৰ পৰা আন বহুতো সামগ্ৰী আমদানি কৰে আৰু যুদ্ধৰ বাবে, এই অত্যাৱশ্যকীয় সামগ্ৰীৰ ব্যৱসায়ক লৈ চিন্তাৰ সৃষ্টি হৈছে । খাৰুৱা তেলৰ উপৰিও, শুকান ফল, ৰাসায়নিক পদাৰ্থ আৰু কাঁচৰ বাচন ইৰাণৰ পৰা ভাৰতলৈ আহে । আনহাতে ভাৰতৰ পৰা ইৰাণলৈ যোৱা মুখ্য সামগ্ৰীৰ বিষয়ে ক’বলৈ গ’লে, বাচমতী চাউলৰ ইৰাণ হৈছে মুখ্য আমদানিকৰ্তা ।
২০১৪-১৫ বিত্তীয় বৰ্ষৰ পৰা ইৰাণ ভাৰতীয় বাচমতী চাউলৰ দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ আমদানিকৰ্তা দেশ আৰু ২০২২-২৩ বিত্তীয় বৰ্ষত ৯,৯৮,৮৭৯ মেট্ৰিক টন ভাৰতীয় চাউল ক্ৰয় কৰিছিল । বাচমতী চাউলৰ উপৰিও, ভাৰতে ইৰাণলৈ চাহ, কফি আৰু চেনী ৰপ্তানি কৰে । যদি পৰিসংখ্যাবোৰ চাওঁ, ভাৰতে প্ৰতি বছৰে ইৰাণলৈ ৪০ নিযুত কিলোগ্ৰাম চাহ ৰপ্তানি কৰে । ইয়াৰ বাহিৰেও, মুঠ চাউল ৰপ্তানিৰ প্ৰায় ১৯% ইৰাণলৈ ৰপ্তানি কৰা হয়, যি হৈছে প্ৰায় ৬০০ নিযুত ডলাৰ । শেহতীয়া উত্তেজনাই দেশত চাউল আৰু চাহ ৰপ্তানিকৰ্তাসকলৰ অসুবিধা বৃদ্ধি কৰাৰ আশংকা বৃদ্ধি কৰিছে ।
যদি ইৰাণে যোগান বন্ধ কৰে তেন্তে এই কি হ’ব-
ইৰাণ আৰু ইজৰাইলত যুদ্ধ বৃদ্ধিৰ সম্ভাৱনাৰ প্ৰভাৱ ভাৰতৰ আমদানি আৰু অৰ্থনীতিৰ ওপৰতো দেখা যায় । ব্ৰেণ্ট ক্ৰুডৰ মূল্য প্ৰতি বেৰেলত ৭৭.৬৬ ডলাৰত উপনীত হৈছে আৰু যদি খাৰুৱা তেলৰ যোগান প্ৰভাৱিত হয় তেন্তে এই মূল্য আৰু অধিক বৃদ্ধি হ’ব পাৰে । ইয়াৰ প্ৰভাৱ দেশৰ বৈদেশিক মুদ্ৰাৰ ভাণ্ডাৰৰ ওপৰতো পৰিব পাৰে যি ৭০০ বিলিয়ন ডলাৰৰ উচ্চ স্তৰত উপনীত হৈছে । আনহাতে ৰাছিয়া আৰু ইউক্ৰেইন যুদ্ধৰ সময়ত, খাৰুৱা তেলৰ মূল্য সৰ্বকালৰ উচ্চ স্তৰত উপনীত হৈছিল আৰু ইজৰাইল-হামাছ যুদ্ধৰ সময়তো ১০০ ডলাৰত উপনীত হৈছিল ।
ইজৰাইলৰ পৰা সৰ্বাধিক অস্ত্ৰ ক্ৰয়-
ভাৰত কেৱল ইৰাণেই নহয়, ইজৰাইলৰো এক বাণিজ্যিক অংশীদাৰ । ২০২৩ চনত, ভাৰতে ইজৰাইলৰ সৈতে ৮৯,০০০ কোটি টকাৰ ব্যৱসায় কৰিছিল । ভাৰতে ইজৰাইলক কটা হীৰা, গহনা, উপভোক্তা ইলেক্ট্ৰনিক্স আৰু অভিযান্ত্ৰিক সামগ্ৰী যোগান ধৰে । একে সময়তে, ইজৰাইলে ভাৰতলৈ বৃহৎ পৰিমাণৰ সামৰিক অস্ত্ৰ ৰপ্তানি কৰে ।
ষ্টকহম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শান্তি গৱেষণা প্ৰতিষ্ঠানৰ এক প্ৰতিবেদন অনুসৰি, ইজৰাইলৰ পৰা যোৱা ১০ বৰ্ষত ভাৰতে ৰাডাৰ, নিৰীক্ষণ আৰু যুঁজাৰু ড্ৰোন আৰু মিছাইলকে ধৰি প্ৰায় ৩ বিলিয়ন ডলাৰ মূল্যৰ সামৰিক হাৰ্ডৱেৰ আমদানি কৰিছে । ৰাছিয়া, ফ্ৰান্স আৰু আমেৰিকাৰ পিছতে ইজৰাইলৰ পৰা ভাৰতে আটাইতকৈ বেছি অস্ত্ৰ ক্ৰয় কৰে । অস্ত্ৰৰ উপৰিও, ভাৰতে ইজৰাইলৰ পৰা মুক্তা, মূল্যৱান শিল, বৈদ্যুতিক সঁজুলি, ৰাসায়নিক সামগ্ৰী আমদানি কৰে ।
