ডিজিটেল কেমেৰাই ল’লে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰথমখন ফটো
২০২৫ চনৰ ২৩ জুনত বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ ডিজিটেল কেমেৰাটোৱে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰথম ছবি প্ৰকাশ কৰে, য’ত ৰঙীন নীহাৰিকা, তৰা আৰু তাৰকাৰাজ্য আদি আছিল । এই ডিজিটেল কেমেৰাটো চিলিৰ এটা পাহাৰত অৱস্থিত ভেৰা চি ৰুবিন মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰত স্থাপন কৰা হৈছে । আমেৰিকাৰ নেচনেল ছায়েন্স ফাউণ্ডেশ্যন আৰু আমেৰিকাৰ শক্তি বিভাগৰ ধনেৰে নিৰ্মাণ কৰা এই মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰটোৱে আগন্তুক ১০ বছৰলৈ দক্ষিণৰ আকাশৰ ওপৰত অধ্যয়ন কৰিব
ইয়াৰ প্ৰথম ছবিত ট্ৰাইফিড আৰু লেগুন নেবুলাৰ লগতে বাৰ্গো ক্লাষ্টাৰৰ তাৰকাৰাজ্যসমূহো দেখা যায় । এই মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰৰ লক্ষ্য হৈছে ২০ বিলিয়ন তাৰকাৰাজ্যৰ ছবি লোৱা । লক্ষ্য হৈছে নতুন গ্ৰহাণু আৰু অন্যান্য আকাশী পদাৰ্থ আৱিষ্কাৰ কৰা ।
সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ২৬৮২ মিটাৰ উচ্চতাত অৱস্থিত চিলিৰ চেৰ’ পাচন পৰ্বতত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে ভেৰা চি ৰুবিন মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰ । এই ঠাইখন নিশাৰ আকাশ নিৰীক্ষণৰ বাবে আদৰ্শ, কিয়নো ইয়াত বায়ুমণ্ডলৰ হস্তক্ষেপ কম । মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰটোৰ মূল অংশ হৈছে ইয়াৰ লেগেচি চাৰ্ভে অৱ স্পেচ এণ্ড টাইম (LSST) কেমেৰা, যিটো এতিয়ালৈকে নিৰ্মিত আটাইতকৈ ডাঙৰ ডিজিটেল কেমেৰা । এই কেমেৰাটোৰ খৰচ প্ৰায় ৪০০০ কোটি টকা । ইয়াক নিৰ্মাণ কৰিবলৈ ২০ বছৰ সময় লাগিছিল ।
১৯৭০ চনত ডাৰ্ক মেটাৰৰ প্ৰথম প্ৰমাণ প্ৰদান কৰা ভেৰা ৰুবিনৰ নামেৰে এই মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰটোৰ নামকৰণ কৰা হৈছে । ডাৰ্ক মেটাৰ হৈছে এক ৰহস্যময় পদাৰ্থ যিয়ে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ প্ৰায় ২৭% অংশ গঠন কৰে যদিও দৃশ্যমান নহয় । বিজ্ঞানীসকলে আশা কৰিছে যে এই কেমেৰাই ডাৰ্ক মেটাৰ আৰু ডাৰ্ক এনাৰ্জীৰ (যি বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ ৬৮% অংশ গঠন কৰে) ৰহস্য সমাধানত সহায় কৰিব ।
বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ ডিজিটেল কেমেৰা-
এই ডিজিটেল কেমেৰাৰ কাৰিকৰী বৈশিষ্ট্যই ইয়াক বিশেষ কৰি তুলিছে । এই কেমেৰাটো ইমানেই শক্তিশালী যে ইয়াৰ সহায়ত চন্দ্ৰত গলফ বল এটাও দেখা পোৱা যাব । ইয়াৰ কিছুমান মূল বৈশিষ্ট্য হ’ল-
ৰিজ’লিউচন : ৩.২ গিগাপিক্সেল (৩২০০ মেগাপিক্সেল) কেমেৰা, যিটো সাধাৰণ স্মাৰ্টফোন কেমেৰা (১২-৪৮ মেগাপিক্সেল)তকৈ হাজাৰ হাজাৰ গুণে উন্নত । ই প্ৰতিখন ছবিত ১৫ মেগাবাইট ডাটা কেপচাৰ কৰে, যিয়ে প্ৰতি নিশা ২০ টেৰাবাইট ডাটা উৎপন্ন কৰে ।
লেন্স আৰু চেন্সৰ : কেমেৰাত ৫.১ ফুট বহল প্ৰাইমেৰী মিৰ’ৰ আৰু ৩.৪ ফুট ছেকেণ্ডাৰী মিৰ’ৰ আছে । ইয়াত ১৮৯টা চাৰ্জ-কাপল্ড ডিভাইচ চেন্সৰ আছে, যিয়ে হাই ৰিজ’লিউচন আৰু সংবেদনশীলতা প্ৰদান কৰে । নাছাৰ তথ্য অনুসৰি এই কেমেৰাই ৭টা ৰঙত (বেণ্ড) ছবি ল’ব পাৰে, যিয়ে আকাশী পদাৰ্থৰ ৰং আৰু গঠন প্ৰকাশ কৰে ।
ফিল্ড অৱ ভিউ : ই এটা সময়ত ৯.৬ বৰ্গ ডিগ্ৰী আকাশ সামৰি লয়, যিটো ৪০টা পূৰ্ণিমাৰ সমতুল্য । ই প্ৰতি তিনি নিশাৰ মূৰে মূৰে সমগ্ৰ দক্ষিণৰ আকাশ স্কেন কৰিব পাৰে ।
ডাটা প্ৰচেছিং : কেমেৰাই এ আই আৰু মেচিন লাৰ্নিং ব্যৱহাৰ কৰি ডাটা বিশ্লেষণ কৰে । ১০ বছৰত ই ১৫ পেটাবাইট ডাটা সংগ্ৰহ কৰিব, যিটো লাখ লাখ ঘণ্টাৰ ভিডিঅ’ৰ সমতুল্য ।
প্ৰথম ছবি : বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ আভাস
২০২৫ চনৰ ২৩ জুনত মানৱ নিৰীক্ষণ কেন্দ্ৰটোৱে প্ৰথম ছবি প্ৰকাশ কৰে । এই ছবিসমূহৰ ভিতৰত আছে…
ট্ৰিফিড নেবুলা (M20): ধনু নক্ষত্ৰমণ্ডলত ই ৮০০০ আলোকবৰ্ষ দূৰত । ধূলি আৰু গেছৰ ডাৱৰেৰে গঠিত তিনিটা অংশ (trifid)ৰ পৰা ইয়াৰ নাম আহিছে । ছবিখনত ৰঙা, নীলা আৰু সেউজীয়া ডাৱৰ দেখা গৈছিল, যিয়ে তৰাৰ জন্মৰ ইংগিত দিয়ে ।
লেগুন নেবুলা (M8) : ই ৪১০০ আলোকবৰ্ষ দূৰত্বত অৱস্থিত । ইয়াৰ ১১০ আলোকবৰ্ষ জুৰি বিয়পি আছে । ইয়াত উজ্জ্বল তৰা আৰু গেছ ডাৱৰ দেখা যায়, যাৰ বাবে ই এক ৰঙীন দৃশ্য ।
বাৰ্গো ক্লাষ্টাৰ : ইয়াৰ দূৰত্ব ৫৪ নিযুত আলোকবৰ্ষ । ইয়াত ২০০০ৰো অধিক তাৰকাৰাজ্য আছে, ইয়াৰে দুটা নীলা সৰ্পিল তাৰকাৰাজ্য বিশেষ আছিল । এই ছবিখনে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ বিশালতা আৰু সৌন্দৰ্য্য দেখুৱাইছে ।
লগতে পঢ়ক : মহাকাশত ৰচিলে ইতিহাস; ২৮ ঘণ্টীয়া যাত্ৰা সম্পূৰ্ণ কৰি ISS ত উপস্থিত শুভাংশু শুক্লা