শিক্ষাখণ্ডৰ লগত জড়িত মৌলিক আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ কথাবোৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে জনা উচিত । চৰকাৰৰ লগতে বিদ্যালয়, মহাবিদ্যালয় আৰু বিশ্ববিদ্যালয় পৰ্যায়ৰ বহু শিক্ষানুষ্ঠানত চৰকাৰ আৰু বহুতো প্ৰতিষ্ঠানে শিক্ষাৰ্থীসকলক আৰ্থিক সহায় আগবঢ়ায় । এইবোৰত মেধাৱী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে যোগ্যতাৰ ভিত্তিত বিভিন্ন বৃত্তি তথা স্ক’লাৰশ্বিপ লাভ কৰে । এনে পৰিস্থিতিত যদি এই বৃদ্ধি পোৱা মুদ্ৰাস্ফীতিৰ মাজত পঢ়া-শুনাৰ খৰচ নিজাববীয়াকৈ বহন কৰিব বিচাৰে, তেন্তে তেনে কৰাৰ বহু উপায় আছে, য’ত বৃত্তি আৰু ফেল’শ্বিপ আদিও আছে ।
বহুতে বৃত্তি আৰু ফেল’শ্বিপৰ মাজত বিভ্ৰান্ত হয় । বৃত্তিৰ কথা সকলোৱে জানে, কিন্তু প্ৰায়ে ফেল’শ্বিপকো বৃত্তি হিচাপে গণ্য কৰা হয় । কিন্তু এই দুয়োটাৰ মাজত এটা মৌলিক পাৰ্থক্য আছে, যাৰ বিষয়ে আপুনি জনা উচিত…
দুয়োটাৰে উদ্দেশ্য-
বৃত্তি আৰু ফেলোশ্বিপ দুয়োটাৰ উদ্দেশ্য হৈছে শিক্ষাৰ্থীসকলক উচ্চ শিক্ষা লাভ কৰাত সহায় কৰা, বিশেষকৈ যিসকলৰ বিত্তীয় পৰিস্থিতি খুব ভাল নহয় । একে সময়তে এই সুবিধা সেইসকল ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়েও লাভ কৰে, যিয়ে কঠোৰ পৰিশ্ৰম কৰি সেইবোৰ লাভ কৰে । বৃত্তি আৰু ফেল’শ্বিপ দুয়োটাই বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত যুৱ সকলক বিত্তীয় সহায় প্ৰদান কৰে ।
স্ক’লাৰশ্বিপ/বৃত্তি-
প্ৰথমে জানক বৃত্তি কি ? ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে তেওঁলোকৰ শৈক্ষিক কৃতিত্বৰ ভিত্তিত বৃত্তি অথবা স্ক’লাৰশ্বিপ লাভ কৰে । ইয়াত দিয়া আৰ্থিক সহায়ে কম খৰচী বা কেতিয়াবা বিনামূলীয়া শিক্ষা লাভ কৰাত সহায় কৰে । বৃত্তিৰ ধন কেৱল পঢ়া-শুনাৰ বাবেহে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি । বহুতো প্ৰতিভাশালী ছাত্ৰ-ছাত্ৰীয়ে বৃত্তিৰ জৰিয়তে বিদেশত অধ্যয়নৰ সপোন পূৰণ কৰে, যাৰ বাবে তেওঁলোকে এটা নিৰ্দিষ্ট অৰ্হতাৰ মানদণ্ড পূৰণ কৰিব লাগে ।
ফেল’শ্বিপ-
আনহাতে, ফেল’শ্বিপ পেছাদাৰীসকলক দিয়া হয় । বেছিভাগ কিছুমান গৱেষণামূলক কামৰ বাবে ফেল’শ্বিপ দিয়া হয় । ফেল’শ্বিপৰ অধীনত লাভ কৰা ধনৰাশিয়ে কোনো বাধা নোহোৱাকৈ গৱেষণাৰ কাম সম্পূৰ্ণ কৰাত সহায় কৰে ।
গৱেষক, পণ্ডিত বা পেছাদাৰী ব্যক্তিক তেওঁলোকৰ ক্ষেত্ৰত উৎকৃষ্ট প্ৰদৰ্শনৰ বিনিময়ত ফেল’শ্বিপ দিয়া হয় । এই আৰ্থিক সহায় গৱেষণা, শিক্ষা আৰু পেছাদাৰী বিকাশৰ বাবে উপলব্ধ । ফেল’শ্বিপৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত যোগ্যতাৰ মানদণ্ড পূৰণ কৰিব লাগিব, য’ত গৱেষণা অভিজ্ঞতা বা পেছাদাৰী যোগ্যতা ইত্যাদি অন্তৰ্ভুক্ত থাকে ।
স্ক’লাৰশ্বিপ আৰু ফেল’শ্বিপৰ পাৰ্থক্য-
-স্ক’লাৰশ্বিপে শিক্ষা সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ আৰ্থিক সহায় আগবঢ়ায়, আনহাতে গৱেষণা, অধ্যয়ন বা পেছাদাৰী বিকাশৰ বাবে ফেল’শ্বিপ প্ৰদান কৰা হয় ।
-শৈক্ষিক কৃতিত্বৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি বৃত্তি দিয়া হয় । আনহাতে, ফেল’শ্বিপ গৱেষণা অভিজ্ঞতা বা পেছাদাৰী অৰ্হতাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি দিয়া হয় ।
-বৃত্তিত পোৱা ধনৰাশি কেৱল শিক্ষা সম্পৰ্কীয় খৰচৰ বাবেহে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰিব । আনহাতে, ফেল’শ্বিপত পোৱা ধন গৱেষণা, ভ্ৰমণ, পেছাদাৰী বিকাশৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি ।
-ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক ১ৰ পৰা ৪ বছৰৰ বাবে বৃত্তি দিয়া হয়, আনহাতে গৱেষক, পণ্ডিত আৰু পেছাদাৰীসকলে ১ৰ পৰা ২ বছৰৰ বাবে ফেল’শ্বিপৰ সুবিধা লাভ কৰে ।
-শৈক্ষিক যোগ্যতা আৰু পৰীক্ষাৰ ভিত্তিত বৃত্তিৰ বাবে প্ৰাৰ্থী নিৰ্বাচন কৰা হয় । গৱেষণা প্ৰস্তাৱ, শৈক্ষিক যোগ্যতা আৰু সাক্ষাৎকাৰৰ ভিত্তিত ফেল’শ্বিপৰ বাবে প্ৰাৰ্থী নিৰ্বাচন কৰা হয় ।
-বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত বৃত্তি লাভ কৰাৰ বিপৰীতে বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, সমাজ বিজ্ঞান আদি নিৰ্দিষ্ট ক্ষেত্ৰত ফেল’শ্বিপ দিয়া হয় ।
