২০২৪ বৰ্ষটো বহু দিশত বিশেষ হৈছে । এফালে দেশ আৰু বিশ্বই বহুতো ডাঙৰ ডাঙৰ সাফল্য লাভ কৰিলে আৰু আনফালে এইবাৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে এনে বহু সিদ্ধান্ত দিলে যিবোৰ সমাজৰ বাবে দৃষ্টান্ত হৈ পৰিল । বিলকিছ বানুৰ দোষীৰ শাস্তি ক্ষমা বাতিল কৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি বুলডজাৰ জাষ্টিচলৈকে আৰু শিশু পৰ্ণগ্ৰাফীক ৰোধ কৰাৰ পৰা কেইবাটাও ঐতিহাসিক সিদ্ধান্তই সমাজৰ বাবে এক নতুন দিশ প্ৰতিষ্ঠা কৰিলে । কাৰাগাৰত জাতিগত বৈষম্যক লৈ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে উদ্বেগ প্ৰকাশ কৰাৰ বিপৰীতে উৎকোচ গোচৰত এজন সাংসদ আৰু বিধায়কক জেললৈ পঠোৱাৰ সিদ্ধান্ত দি ৰাজনীতিৰ স্তৰত ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰ চেষ্টাও কৰিছিল । ইয়াৰ বাহিৰেও এইবাৰ আদালতে বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ গোচৰ নিষ্পত্তি কৰে ।
বিলকিছ বানু গোচৰৰ দোষীৰ ক্ষমা বাতিল-
বছৰৰ আৰম্ভণিতে জানুৱাৰী মাহতেই উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বিলকিছ বানু গোচৰত গুজৰাট চৰকাৰৰ সিদ্ধান্ত বাতিল কৰি দোষীৰ শাস্তিৰ ক্ষমা বাতিল কৰে । উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৰায়দানত কয় যে অপৰাধীৰ বিচাৰ আৰু শাস্তি দিয়া ৰাজ্যখনে দোষীক ক্ষমাৰ সন্দৰ্ভত সিদ্ধান্ত ল’ব পাৰে । উচচতম ন্যায়ালয়ে কয় যে দোষীৰ শাস্তি ৰেহাইৰ সিদ্ধান্ত গুজৰাট চৰকাৰে ল’ব নোৱাৰে কিন্তু মহাৰাষ্ট্ৰ চৰকাৰে সিদ্ধান্ত ল’ব ৷ ২০২২ চনত ক্ষমা নীতিৰ অধীনত গুজৰাট চৰকাৰে বিলকিছ বানুৰ দলবদ্ধ ধৰ্ষণ আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালৰ সাতজন সদস্যক হত্যা কৰাৰ অপৰাধত দোষী সাব্যস্ত হোৱা দোষীক ক্ষমা কৰি জেলৰ পৰা মুকলি কৰি দিছিল ।
নিৰ্বাচনী বণ্ডৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা-
ফেব্ৰুৱাৰী মাহত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে নিৰ্বাচনী বণ্ড আঁচনিৰ ওপৰত নিষেধাজ্ঞা ঘোষণা কৰিছিল । আদালতে এই পৰিকল্পনাক অসাংবিধানিক বুলি ঘোষণা কৰে । আদালতে কয় যে এই আঁচনিখন নাগৰিকৰ তথ্যৰ অধিকাৰ আঁচনি উলংঘা কৰিছে । আদালতে বেংকসমূহক নিৰ্বাচনী বণ্ড জাৰি কৰা বন্ধ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে । ইয়াৰ উপৰিও কোনটো ৰাজনৈতিক দলে কিমান অনুদান লাভ কৰিছিল সেই সন্দৰ্ভতো সবিশেষ বিচাৰিছিল উচ্চতম ন্যায়ালয়ে । ইয়াৰ পিছত নিৰ্বাচন আয়োগে নিৰ্বাচনী বণ্ড দিয়া সকলৰ তালিকা প্ৰকাশ কৰিছিল ।
বাবা ৰামদেৱ আৰু পতঞ্জলিক বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপনৰ বাবে সমালোচনা-
এইবাৰ উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বিভ্ৰান্তিকৰ বিজ্ঞাপন গোচৰত যোগগুৰু বাবা ৰামদেৱ আৰু পতঞ্জলি আয়ুৰ্বেদৰ মুৰব্বী আচাৰ্য বালকৃষ্ণক সমালোচনা কৰিছিল । দুয়োৰে বিৰুদ্ধে অৱমাননামূলক ব্যৱস্থা ল’বলৈ নিৰ্দেশ দিয়া হৈছিল । ইণ্ডিয়ান মেডিকেল এছ’চিয়েশ্যনে পতঞ্জলিক Covid টিকাকৰণ অভিযান আৰু আধুনিক চিকিৎসাৰ বিৰুদ্ধে বদনাম কৰাৰ অভিযান চলোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন কৰিছিল ।
শিশু পৰ্ণগ্ৰাফী অপৰাধ-
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে শিশু পৰ্ণগ্ৰাফী সন্দৰ্ভত গুৰুত্বপূৰ্ণ সিদ্ধান্ত দিয়ে । উচ্চতম ন্যায়ালয়ে কয় যে POCSO আৰু IT Actৰ অধীনত শিশু পৰ্ণগ্ৰাফী ডাউনলোড, ৰখা আৰু চোৱাটো অপৰাধ । এই গোচৰত মাদ্ৰাজ উচ্চ ন্যায়ালয়ে ৰায় দিছিল যে কেৱল শিশু পৰ্ণগ্ৰাফী ডাউনলোড কৰি চোৱাটো POCSO আইন আৰু তথ্য প্ৰযুক্তি আইন অনুসৰি অপৰাধ নহয় । এই সিদ্ধান্ত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বাতিল কৰে । মুখ্য ন্যায়াধীশ ডি ৱাই চন্দ্ৰচূড়, ন্যায়াধীশ জে বি পাৰ্দিৱালা আৰু ন্যায়াধীশ মনোজ মিশ্ৰৰ বিচাৰপীঠে সংসদক POCSO আইন সংশোধনৰ বাবে আইন প্ৰণয়ন কৰিবলৈ পৰামৰ্শ আগবঢ়ায় । য’ত ‘শিশু পৰ্ণগ্ৰাফী’ শব্দটোৰ ঠাইত ‘শিশুৰ যৌন নিৰ্যাতন আৰু নিৰ্যাতনমূলক সামগ্ৰী’ ব্যৱহাৰ কৰিব লাগে ।
বুলডজাৰৰ ন্যায় গ্ৰহণযোগ্য নহয় বুলি ঘোষণা-
উচ্চতম ন্যায়ালয়ে বুলডজাৰৰ জৰিয়তে ন্যায়ৰ ধাৰাক তীব্ৰ গৰিহণা দিয়ে । সৰ্বোচ্চ ন্যায়ালয়ে কয় যে নাগৰিকৰ সম্পত্তি ধ্বংস কৰাৰ ভাবুকি দি কণ্ঠ দমন কৰিব নোৱাৰি আৰু আইনৰ শাসনৰ অধীনত ‘বুলডজাৰ ন্যায়’ গ্ৰহণযোগ্য নহয় । আদালতে কয় যে বুলডজাৰ ন্যায় কেৱল আইনৰ শাসনৰ বিৰুদ্ধে নহয়, ই মৌলিক অধিকাৰো খৰ্ব কৰে । চৰকাৰে আইনী প্ৰক্ৰিয়া অনুসৰণ কৰি ব্যক্তিজনক তেওঁলোকৰ সম্পত্তি ভাঙি পেলোৱাৰ পূৰ্বে শুনানিৰ সুযোগ দিব লাগে ।
সাংসদ আৰু বিধায়কক বিচাৰৰ পৰা ৰেহাই পোৱা নাই-
২০২৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত উচ্চতম ন্যায়ালয়ে ৰায় দিছিল যে যদি কোনো সাংসদ বা বিধায়কে বিধায়িনী দলত ভোট বা ভাষণৰ বাবে উৎকোচ লোৱাৰ অভিযোগ উত্থাপন হয় তেন্তে তেওঁ বিচাৰৰ পৰা ৰক্ষাকৱচ দাবী কৰিব নোৱাৰে । সীতা ছোৰেন বনাম ভাৰত সংঘ (২০২৪) গোচৰত আদালতে ৰায় দিছিল যে উৎকোচ লোৱাটো এটা মুকলি অপৰাধ আৰু ইয়াৰ লগত বিধায়কজনে সংসদ বা বিধানসভাৰ ভিতৰত যি ক’লে বা কৰিলে তাৰ কোনো সম্পৰ্ক নাই । সাতজনীয়া বিচাৰপীঠে সৰ্বসন্মতিক্ৰমে পি ভি নৰসিংহ ৰাওৰ গোচৰ খাৰিজ কৰি কয় যে সাংসদসকলে ১০৫(২) আৰু ১৯৪(২) অনুচ্ছেদৰ অধীনত উৎকোচৰ পৰা সংসদীয় ৰক্ষাকৱচ লাভ নকৰে ।
