আমাৰ তাৰকাৰাজ্যৰ ওচৰত লাৰ্জ মৈগেলৈনিক ক্লাউড (LMC) নামৰ এটা সৰু গেলেক্সি আছে । ইয়াত উপস্থিত থকা এটা তৰাই শেহতীয়াকৈ আটাইতকৈ বৃহৎ আৰু উত্তপ্ত বিস্ফোৰণ কৰে।
বিজ্ঞানীসকলে ইয়াৰ নাম LMCN 1968-12a ৰাখিছে। এইটো এটা “পুনৰাবৃত্তিমূলক ন’ভা”, অৰ্থাৎ বাৰে বাৰে বিস্ফোৰণ হোৱা তৰা।
এইটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে হৈছে যেতিয়া আমাৰ তাৰকাৰাজ্যৰ বাহিৰৰ কোনো নোভাক নিয়াৰ ইনফ্ৰাৰেড পোহৰত অধ্যয়ন কৰা হৈছে।
নোভা তেতিয়া হয় যেতিয়া এটা বগা বৌমন তৰাই সংগী তৰাৰ পৰা গেছ চুৰি কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। লাহে লাহে এই গেছে এটা বৃদ্ধি ডিস্ক গঠন কৰে, য’ত প্ৰচণ্ড তাপ আৰু চাপ বৃদ্ধি পায়।
যেতিয়া এই উষ্ণতাই এটা নিৰ্দিষ্ট সীমা অতিক্ৰম কৰে, তেতিয়া হাইড্ৰজেন সংযোজন আৰম্ভ হয় আৰু তাপপাৰমাণৱিক বিস্ফোৰণ ঘটে।
এই প্ৰক্ৰিয়াৰ ফলত উজ্জ্বল বিস্ফোৰণ ঘটে যিটো কেইসপ্তাহমান বা কেইমাহমান ধৰি চলি থাকে। কিন্তু নোভাত তৰাটো ধ্বংস নহয়, আনহাতে ছুপাৰন’ভাত সমগ্ৰ তৰাটো বিস্ফোৰণ হৈ ধ্বংস হৈ যায়।
LMCN 1968-12a কিয় বিশেষ?
১৯৬৮ চনত এই নোভা আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল আৰু ১৯৯০ চনৰ পৰা প্ৰতিটো বিস্ফোৰণৰ তথ্য পোৱা গৈছে।ইয়াৰ শেহতীয়া বিস্ফোৰণ ২০২৪ চনৰ আগষ্ট মাহত হৈছিল।
বিজ্ঞানীসকলৰ মতে, এইবাৰ বিস্ফোৰণৰ পৰা নিৰ্গত হোৱা গেছৰ তাপ ৫৪ লাখ ডিগ্ৰী ফাৰেনহাইট (৩০ লাখ ডিগ্ৰী চেলছিয়াছ) পৰ্যন্ত হয়।
এই নোভা অধ্যয়ন কৰিবলৈ চিলিত অৱস্থিত মেগেলান বাডে টেলিস্কোপ আৰু মিথুন দক্ষিণ টেলিস্কোপ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। প্ৰথমে ৯ তাৰিখ আৰু তাৰ পিছত ২২ তাৰিখে তথ্য সংগ্ৰহ কৰা হৈছিল।
আটাইতকৈ আচৰিত কথাটো আছিল প্ৰচণ্ড তীব্ৰতাৰে ছিলিকনৰ উপস্থিতি। বিজ্ঞানীসকলে চালফাৰ, ফছফৰাছ, কেলচিয়াম আৰু এলুমিনিয়াম আদিও বিচাৰি পোৱাৰ আশা কৰিছিল যদিও সেইবোৰ নোহোৱা হৈছিল। নোভাত ধাতুৰ অভাৱৰ বাবে বিস্ফোৰণটো অধিক শক্তিশালী আৰু গৰম হৈ পৰিছিল।
বৃহৎ মেগেলানিক ডাৱৰত ধাতুৰ পৰিমাণ কম। যেতিয়া কোনো তৰাত হাইড্ৰজেন আৰু হিলিয়ামৰ বাহিৰে আন গধুৰ মৌল (যেনে লোহা, কাৰ্বন, চিলিকন)ৰ অভাৱ হয় তেতিয়া বিস্ফোৰণটো আগৰ তুলনাত অধিক হিংস্ৰ হ’ব পাৰে।
এনে কম ধাতুৰ ব্যৱস্থাত বগা বামন তৰাটোৱে সংগীতকৈ অধিক গেছ জমা কৰে আৰু যেতিয়া ই বিস্ফোৰণ কৰে তেতিয়া ই অত্যন্ত শক্তিশালী হৈ পৰে।
