প্ৰতি বছৰে ১৩ ফেব্ৰুৱাৰী ‘বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস’ হিচাপে পালন কৰা হয় । এই দিৱস উদযাপনৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে ৰেডিঅ’ৰ অৱদানৰ গুৰুত্বৰ বিষয়ে কোৱা । আধুনিক যুগতো ৰেডিঅ’ জ্ঞান, মনোৰঞ্জন আৰু তথ্যৰ এক প্ৰধান কেন্দ্ৰ হৈ আছে । যদিও পৰিৱৰ্তিত সময়ত ৰেডিঅ’ৰ ঠাই ফোনে লৈছে কিন্তু তাৰ পিছতো মানুহৰ ৰেডিঅ’ৰ বাবে এক উন্মাদনা আছে । আচলতে ৰেডিঅ’ এনে এক গণসংযোগৰ মাধ্যম যাৰ জৰিয়তে একেলগে বহু লোকৰ মাজলৈ এটা বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰিব পৰা যায় । বিশেষকৈ যিবোৰ ঠাইত যোগাযোগৰ আন কোনো উপায় সম্ভৱ নাছিল, সেইবোৰ ঠাইত বাস কৰা লোকসকলৰ বাবে ই উপযোগী আছিল । গতিকে এই দিনটোৰ ইতিহাস, গুৰুত্ব আৰু বিষয়বস্তুৰ বিষয়ে জানক…
বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱসৰ আৰম্ভণি-
২০১১ চনৰ পৰাই বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস উদযাপন আৰম্ভ কৰা হৈছে । দৰাচলতে ২০১০ চনত স্পেইন ৰেডিঅ’ একাডেমীয়ে ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীত বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস উদযাপন কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিছিল । তাৰ পিছত ২০১১ চনত ইউনেস্ক’ৰ সদস্য দেশসমূহে এই প্ৰস্তাৱ গ্ৰহণ কৰে । এইদৰেই ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীত বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস পালন কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰা হয় । ইয়াৰ পিছত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইউনেস্ক’ই ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীত বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস উদযাপন কৰে ।
বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱসৰ থিম-
প্ৰতি বছৰে ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীত বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস পালন কৰা হয় । আজিৰ দিনটোত মানুহক ৰেডিঅ’ৰ গুৰুত্ব আৰু উপযোগিতাৰ বিষয়ে কোৱা হয় । এইবাৰ বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱসৰ বিষয়বস্তু হৈছে ‘ৰেডিঅ’: তথ্য, মনোৰঞ্জন আৰু শিক্ষাৰ এক শতিকা’ ।
আমি কিয় ৰেডিঅ’ দিৱস পালন কৰো ?
উল্লেখ্য যে ১৯৪৬ চনৰ ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীত ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ ৰেডিঅ’ আৰম্ভ হৈছিল । ইয়াৰ পিছত প্ৰতি বছৰে এই দিনটোত বিশ্ব ৰেডিঅ’ দিৱস পালন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হয় ।
ভাৰতত ৰেডিঅ’ৰ ইতিহাস-
ভাৰতত ১৯২৩ চনৰ জুন মাহত বম্বেৰ ৰেডিঅ’ ক্লাবে দেশত প্ৰথম সম্প্ৰচাৰ কৰে । পাঁচ মাহৰ পাছত কলিকতা ৰেডিঅ’ ক্লাব স্থাপন কৰা হয় । ১৯২৭ চনৰ ২৩ জুলাইত ইণ্ডিয়ান ব্ৰডকাষ্টিং কোম্পানী (আই বি চি) অস্তিত্বলৈ আহিছিল যদিও তিনি বছৰ নৌহওঁতেই বন্ধ হৈ পৰে ।
১৯৩৬ চনৰ ৮ জুনত ভাৰতীয় ৰাজ্যিক সম্প্ৰচাৰ সেৱা অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’লৈ পৰিণত হয় । ১৯৩৭ চনৰ আগষ্ট মাহত কেন্দ্ৰীয় সংবাদ সংস্থা (CNO)ৰ অস্তিত্ব আৰম্ভ হয় । সেই বছৰতে এ আই আৰ যোগাযোগ বিভাগৰ অধীনলৈ আৰু চাৰি বছৰৰ পাছত তথ্য আৰু সম্প্ৰচাৰ বিভাগৰ অধীনলৈ আহে ।
স্বাধীনতাৰ সময়ত মাত্ৰ ৬টা ৰেডিঅ’ ষ্টেচন আছিল-
ভাৰতে স্বাধীনতা লাভ কৰাৰ সময়ত ভাৰতত ছটা ৰেডিঅ’ ষ্টেচন আছিল- দিল্লী, বম্বে, কলিকতা, মাদ্ৰাজ, তিৰুচিৰাপল্লী আৰু লক্ষ্ণৌত । পাকিস্তানৰ তিনিটা (পেছাৱৰ, লাহোৰ আৰু ঢাকা) আছিল । সেই সময়ত এ আই আৰৰ কভাৰেজ আছিল মাত্ৰ ২.৫% অঞ্চল আৰু ১১% জনসংখ্যা ।
পিছৰ বছৰত চি এন অ’ক দুটা বিভাগত বিভক্ত কৰা হয়, নিউজ চাৰ্ভিচেছ ডিভিজন (এন এছ ডি) আৰু এক্সটাৰ্নেল চাৰ্ভিচেছ ডিভিজন (ই এছ ডি)। ১৯৫৬ চনত ৰাষ্ট্ৰীয় সম্প্ৰচাৰকৰ বাবে আকাশবাণী নাম গ্ৰহণ কৰা হয় । ১৯৫৭ চনত জনপ্ৰিয় চলচ্চিত্ৰ সংগীতেৰে বিবিধ ভাৰতী সেৱা আৰম্ভ হয় ।
অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’ই ১৪৬টা উপভাষাত সম্প্ৰচাৰ কৰে-
অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’ই লাভ কৰা অসাধাৰণ সফলতাই ইয়াক বিশ্বৰ অন্যতম বৃহৎ সংবাদ মাধ্যমৰ সংস্থা হিচাপে গঢ়ি তুলিছে । ২৬২টা ৰেডিঅ’ ষ্টেচনৰ নেটৱৰ্ক থকা অল ইণ্ডিয়া ৰেডিঅ’ আজি দেশৰ প্ৰায় সমগ্ৰ জনসংখ্যা আৰু মুঠ এলেকাৰ প্ৰায় ৯২% লোকৰ মাজত উপস্থিতি আছে । আকাশবাণীয়ে আজি ২৩টা ভাষা আৰু ১৪৬টা উপভাষাত সম্প্ৰচাৰ কৰে ।
