পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠ আৰু মহাকাশৰ মাজত কেইবা ডজন মাইলমানহে বায়ু আছে । পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডল আৰু মহাকাশৰ মাজৰ সীমাক ‘কাৰ্মান ৰেখা’ বোলা হয় । ই গ্ৰহটোৰ পৃষ্ঠৰ পৰা প্ৰায় ৬২ মাইল (১০০ কিলোমিটাৰ) উচ্চতাত অৱস্থিত । কিন্তু বিজ্ঞানীসকলৰ মতে পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলৰ ভৰৰ প্ৰায় ৯৯.৯% অংশ ৩০ মাইল (৪৮ কিলোমিটাৰ) উচ্চতাৰ তলত অৱস্থিত । বায়ু আমাৰ শৰীৰতকৈ পাতল, কিন্তু বায়ুমণ্ডলত উপস্থিত থকা সকলো বায়ু অতি গধুৰ । ৰাটগাৰ্ছ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বায়ুমণ্ডল বিজ্ঞানৰ অধ্যাপক এণ্টনি ব্ৰকলিৰ মতে, ‘পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলৰ মুঠ ভৰ ৫.১ বিলিয়ন বিলিয়ন কিলোগ্ৰাম ।’ তেনেহ’লে পৃথিৱীৰ বায়ুমণ্ডলৰ ওজন মানুহে কিয় অনুভৱ নকৰে ?
বায়ুমণ্ডলৰ ওজন আমি কিয় অনুভৱ নকৰো ?
বায়ুমণ্ডলৰ চাপ আমাৰ সকলোৰে শৰীৰত সমানে পৰে । আমাৰ শৰীৰৰ চাৰিওফালে বায়ু প্ৰবাহিত হয় । ব্ৰকলিয়ে জনাইছে যে বতাহৰ পৰা অহা চাপ “মানুহৰ শৰীৰৰ সকলো অংশত সমানে প্ৰয়োগ কৰা হয় – ই কেৱল নিম্নমুখী শক্তি নহয় ।”
বায়ুমণ্ডলে আমাৰ শৰীৰত প্ৰয়োগ কৰা একেধৰণৰ চাপ সামান্য নহয় । ব্ৰকলিৰ মতে ইয়াৰ পৰিমাণ প্ৰায় ১৪.৭ পাউণ্ড – যিটো এটা ডাঙৰ বলিং বলৰ ওজনৰ সমতুল্য – প্ৰতি বৰ্গ ইঞ্চিত (১ কিলোগ্ৰাম প্ৰতি বৰ্গ চেণ্টিমিটাৰত) ।
আমি কিয় চেপি হেঁচি নধৰে ?
আমাক এই বায়ুৰ চাপে হেঁচা মাৰি নধৰে কাৰণ আমাৰ শৰীৰটোৱে সময়ৰ লগে লগে এনে চাপ সহ্য কৰিব পৰাকৈ বিকশিত হৈছে । ব্ৰকলিয়ে কয় যে ‘আমাৰ শৰীৰৰ ভিতৰৰ বায়ুৱে মূলতঃ একে চাপতে বাহিৰলৈ ঠেলি দিছে, যাৰ ফলত চাপৰ বলৰ ভাৰসাম্য ৰক্ষা হৈছে ।’ এই বলৰ ভাৰসাম্য তেতিয়াহে হয় যেতিয়া বায়ু আপোনাৰ শৰীৰৰ সকলো ফালে যাব পাৰে ।